Na 40 rocznicę utworzenia wojskowych obozów internowania Instytut Dziedzictwa Solidarności w Gdańsku zorganizował wystawę poświęconą temu niechlubnemu poborowi.
„Solidarność do wojska! Obozy wojskowe jako forma dotkliwej represji przeciw członkom Solidarności”
Wykorzystanie wojska do izolacji działaczy Solidarności jest tematem mało znanym. Gdy mówimy o internowaniu, najczęściej stają nam przed oczyma ośrodki przygotowane na wprowadzenie stanu wojennego. Mamy też dość powszechną świadomość, że działacze związkowi byli zamykani w aresztach lub więzieniach. Rzadko natomiast słyszymy o wojskowych obozach internowania.
Skąd ten brak powszechnej wiedzy?
Być może stąd, że tą formą represji zostało objętych nieco ponad 1700 osób – to niewiele w porównaniu z 10 tys. internowanych. Być może dlatego, że pobór trwał krótko – od 5 listopada 1982 r. do 3 lutego 1983 r. A może w końcu dlatego, że było to wojsko, a jak wiadomo, powoływanie do wojska na ćwiczenia rezerwy to nic wyjątkowego. Ten ostatni argument miał, niestety, odzwierciedlenie w ustawodawstwie już wolnej Polski w kontekście uznania „rezerwistów” za osoby represjonowane. Musiały one czekać ponad 20 lat, aby do tego doszło. To było niezwykle bolesne i krzywdzące dla osób odbywających „ćwiczenia wojskowe”, które władza traktowała jako karę za przynależność do Solidarności. Ćwiczenia te nie miały bowiem podnieść zdolności bojowej „żołnierza”, ale złamać i upodlić. Wiele osób straciło zdrowie, jedna osoba straciła życie, wielu już nigdy nie było tymi samymi ludźmi co wcześniej.
Trauma odbiła się na życiu większości tak bardzo, że gdy rozmawialiśmy z bohaterami wystawy, nie potrafili mówić bez emocji. Dlatego naszym obowiązkiem jest propagowanie wiedzy o perfidii władzy PRL, o niecofaniu się przed niczym, aby złamać i zniszczyć Solidarność.
Wystawa, mimo jej historycznego charakteru, nie prezentuje fotografii, bo jak wiadomo – w PRL nie wolno było fotografować obiektów wojskowych. Stąd postanowiliśmy wystawę narysować ręką uznanego grafika Andrzeja Graniaka. Na dziesięciu planszach przedstawiono organizację i funkcjonowanie wojskowych obozów internowania. Wernisaż odbył się w 2022 w historycznej Sali BHP w Gdańsku. Katalog wystawy można pobrać za darmo w sekcji PUBLIKACJE. Aby zamówić go w formie drukowanej, należy skontaktować się z sekretariatem Instytutu Dziedzictwa Solidarności:
- telefon: +48 888 804 327
- e-mail: wm@ids1980.pl
MATERIAŁY DLA ORGANIZATORÓW WYSTAW
