Jego ojciec – Karol senior, choć ukończył szkołę krawiecką, pracował jako żołnierz w stopniu porucznika w Powiatowej Komendzie Uzupełnień. Matka przyszłego papieża – Emilia z d. Kaczorowska – zajmowała się domem i wychowaniem dzieci. Karol miał starszego o 14 lat brata Edmunda. 7 lipca 1916 roku, czyli 4 lata przed narodzinami przyszłego papieża, na świat przyszła także Olga Wojtyła. Niestety, dziewczynka zmarła tuż po narodzinach.
Rodzina Wojtyłów była szanowana przez sąsiadów za skromność i religijność. Po latach okazało się, że spełniły się modlitwy mamy Karola, która wymarzyła sobie, aby jeden jej syn był lekarzem, a drugi księdzem. Niestety, nie było jej dane zobaczyć sukcesu swoich modlitw, bowiem zmarła 13 kwietnia 1929 roku. Edmund ukończył medycynę i został promowany na doktora nauk medycznych UJ 28 maja 1930 roku. Chwilę później doszło do kolejnej tragedii w rodzinie Wojtyłów. Młody lekarz zaraził się śmiertelną wówczas chorobą – szkarlatyną w czasie opieki nad chorymi i zmarł. W ten sposób Karol został na świecie sam z ojcem.
Od września 1930 roku Karol Wojtyła rozpoczął naukę w 8-letnim Państwowym Gimnazjum Męskim im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Według jego katechety wyróżniała go wśród innych uczniów ogromna wiara. W pierwszej klasie trafił do kółka ministranckiego, którego z czasem został prezesem. W gimnazjum objawiły się kolejne zainteresowania młodego Wojtyły: teatr, poezja i piłka nożna. Swoje pierwsze role grał w spektaklach Kółka Teatralnego stworzonego przez polonistów wadowickich gimnazjów: męskiego i żeńskiego.
14 maja 1938 roku Karol Wojtyła zdał celująco egzamin maturalny i zakończył naukę w gimnazjum. Najwyższa ocena na egzaminie i zainteresowania świeżo upieczonego maturzysty spowodowały, iż wybrał on studia polonistyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ten wybór spowodował, że Karol wraz z ojcem przeprowadzili się z Wadowic do rodzinnego domu matki przy ul. Tynieckiej 10 w Krakowie. Tu młody Wojtyła pozostał wierny swoim pasjom – piłce nożnej, poezji i teatrowi. Z radością kibicował Cracovii. Od października 1938 roku dołączył do miejscowej grupy literackiej, a także zaczął tworzyć własne tomiki poezji. Z powodu wybuchu II wojny światowej ukończył tylko pierwszy rok studiów. 6 listopada 1939 roku Niemcy zlikwidowali uniwersytet, wywożąc jego profesorów do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Od października 1939 roku wraz z Tadeuszem Kwiatkowskim i Danutą Michałowską spotykał się wieczorami w domu Juliusza Kydryńskiego, gdzie z podziałem na role czytali wielką literaturę polską. Z grupy tej nieco później, bo 22 sierpnia 1941 roku, powstał Teatr Rapsodyczny, na jego czele stanął wadowicki przyjaciel Karola – Mieczysław Kotlarczyk, który także przeprowadził się do Krakowa. Konspiracyjny teatr rozpoczął swą działalność od rapsodów „Króla-Ducha” J. Słowackiego, stąd nazwa Teatr Rapsodyczny. Podczas okupacji, 18 lutego 1941 roku, po długiej chorobie zmarł ojciec Karola.
Aby uchronić się przed wyjazdem na przymusowe roboty do Niemiec, od września 1940 roku przyszły papież rozpoczął pracę jako robotnik w kamieniołomie na Zakrzówku. Rok później przeniesiono go do oczyszczalni wody w fabryce sody Solvay w Borku Fałęckim. Karol powoli odkrywał w sobie powołanie do życia zakonnego. Dwukrotnie usiłował wstąpić do zakonu karmelitańskiego. Pierwszy raz okazało się to niemożliwe, gdyż w czasie niemieckiej okupacji z zakładu pracy nie można było zwolnić młodego i zdrowego człowieka. Poza tym nowicjat w Czernej był zamknięty. Karol podjął zatem jesienią 1942 roku decyzję wstąpienia do podziemnego Krakowskiego Seminarium Duchownego. Zajęcia w seminarium w czasie okupacji odbywały się potajemnie i w trybie eksternistycznym. Studenci – młodzi klerycy, a było ich niewielu – z narażeniem życia spotykali się na zajęciach w kurii, przy ulicy Franciszkańskiej. Karol Wojtyła święcenia kapłańskie otrzymał już po wojnie, 1 listopada 1946 roku w kaplicy Pałacu Arcybiskupów. Latem 1948 roku, po dwóch latach doktoranckich studiów teologicznych w Rzymie, rozpoczął pracę duszpasterską w parafii w Niegowici (w diecezji krakowskiej). Nadal kontynuował też studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Na wiosnę 1949 roku został przeniesiony do Krakowa, do parafii św. Floriana. Tam stał się organizatorem życia duszpasterstwa akademickiego, kursów dla narzeczonych, rekolekcji oraz mszy akademickich. Wyjeżdżał ze studentami na wyprawy kajakowe i wędrówki po górach. Dla coraz większej grupy młodych ludzi stawał się autorytetem i przewodnikiem duchowym. Dyskusje z młodzieżą dały Karolowi natchnienie do napisania potem książki „Miłość i odpowiedzialność”, wydanej przez Towarzystwo Naukowe KUL w 1960 roku. Wcześniej pracował nad rozprawą habilitacyjną. 12 grudnia 1953 roku jego praca „Ocena możliwości oparcia etyki chrześcijańskiej na założeniach systemu Maksa Schelera” – została przyjęta jednogłośnie przez Radę Wydziału Teologicznego UJ. Ministerstwo Oświaty odmówiło jednak uznania habilitacji Karola Wojtyły. Tytuł docenta uzyskał on dopiero w 1957 roku, jednakże mimo jawnej obstrukcji władz w 1956 roku objął on kierownictwo Katedry Etyki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Swoje wykłady poświęcał głównie teologii moralnej i etyce małżeńskiej, ale obejmowały one też szeroko pojętą historię filozofii.
28 września 1958 roku, podczas uroczystości św. Wacława w katedrze na Wawelu, ks. Karol Wojtyła otrzymał sakrę biskupią. Tego dnia młody biskup siebie i całą swoją posługę zawierzył Matce Bożej, czyniąc swoim biskupim zawołaniem: Totus Tuus (Cały Twój). W 1962 roku został krajowym duszpasterzem środowisk twórczych i inteligencji. Jako biskup prócz sztandarowych obowiązków (tj. wizytacji, udzielania sakramentów bierzmowania, święceń) szczególnie zajmował się duszpasterstwem młodzieży. Był także inicjatorem powszechnego organizowania kursów przedmałżeńskich. Na okres biskupstwa Karola Wojtyły przypadły także obrady II Soboru Watykańskiego, w których aktywnie uczestniczył. Jednocześnie angażował się w przygotowania do obchodów Milenium Chrztu Polski. Po śmierci Jego Eminencji Eugeniusza Baziaka, 30 grudnia 1963 roku Karol Wojtyła został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim. Siły do udźwignięcia Kościoła w trudnych i niesprzyjających religii czasach komunizmu czerpał z Eucharystii i osobistej, wytrwałej modlitwy. Owocem jego wymodlonej postawy wobec ówczesnych władz komunistycznych było m.in. wybudowanie kościoła na terenie nowo powstałego miasta, dzielnicy robotniczej – Nowej Huty. Miało to być miejsce bez religii, bez Boga. Tymczasem dzięki staraniom biskupa Wojtyły wzniesiono tam świątynię Arka Pana, która stała się symbolem zwycięstwa Boga nad ówczesną ateistyczną władzą Polski Ludowej. 26 czerwca 1967 roku podczas konsystorza został nominowany na kardynała i otrzymał w Kaplicy Sykstyńskiej od papieża Pawła VI czerwony biret. Jego kościołem tytularnym stała się świątynia w Rzymie na Palatynie pw. św. Cezarego Męczennika z Afryki.
Jako kardynał został członkiem trzech kongregacji kurii i uczestnikiem Synodu Biskupów. Regularnie zaczął odwiedzać papieża Pawła VI podczas prywatnych audiencji. Wyjątkowym wyróżnieniem było powierzenie mu w lutym 1976 roku poprowadzenia rekolekcji dla Kurii Rzymskiej. W maju 1978 roku Karol Wojtyła odwiedził Pawła VI po raz ostatni. Trzy miesiące później 12 sierpnia kardynałowie Wyszyński i Wojtyła przyjechali do Rzymu po śmierci Pawła VI, by uczestniczyć w jego uroczystościach pogrzebowych. 4 października odbył się w Rzymie kolejny pogrzeb, tym razem papieża Jana Pawła I, a po nim kolejne konklawe.
16 października 1978 roku z balkonu rezydencji papieskiej na Watykanie kard. Pericle Felici wypowiedział niezapomniane słowa – „Habemus Papam”. W ten sposób ogłoszono, iż kolegium kardynałów wybrało 264. papieża. Krakowski kardynał Karol Wojtyła przyjął imię Jan Paweł II. Nowego Ojca Świętego nazwano „pierwszym w historii słowiańskim papieżem”. Historia pokazała, że wybór na głowę Kościoła osoby z kraju socjalistycznego wpłynął znacząco na wydarzenia w Europie Wschodniej i w Azji w latach 80. i 90. XX w. Jan Paweł II swą posługę na Stolicy Piotrowej sprawował 9497 dni, a zatem 26 lat, 5 miesięcy i 16 dni. Jego pontyfikat stał się najdłuższym pontyfikatem XX wieku i trzecim co do długości w dziejach historii Kościoła.
O jego roli dla przemian w Polsce, pielgrzymkach do ojczyzny i wpływie na rodaków powstanie odrębny artykuł. Wystarczy jednak podkreślić, że niewątpliwie stał się on patronem i swoistym ojcem duchowym Solidarności. Jego modlitwa do Ducha Świętego na placu Zwycięstwa w Warszawie zawsze będzie uważana za początek całkowitej przemiany społeczeństwa polskiego, której finałem było powstanie w 1980 roku 10-milionowego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”.
Chociaż kardynał Wojtyła, rozpoczynając posługę Piotrową, był – jak na papieża – bardzo młody, miał 58 lat i cieszył się dobrym zdrowiem, ponieważ był wysportowany, to szybko doznał wielu cierpień. Choroby Jana Pawła II zaczęły się od pamiętnego zamachu na jego życie. 13 maja 1981 roku, podczas audiencji generalnej na placu św. Piotra w Rzymie, papież został postrzelony przez tureckiego zamachowca Mehmeta Ali Agcę w brzuch oraz rękę. Ocalenie, jak sam wielokrotnie podkreślał, zawdzięczał Matce Bożej Fatimskiej, której rocznicę objawień tego dnia obchodzono. Papież po ciężkiej operacji ratującej mu życie spędził na rehabilitacji w Poliklinice Gemelli 22 dni.
W czasie swego pontyfikatu Jan Paweł II, podczas 148 beatyfikacji ogłosił 1338 błogosławionych, w tym 160 Polaków i 2 papieży: Jana XXIII i Piusa IX, a podczas 51 kanonizacji ustanowił 482 świętych, w tym 11 Polaków. Jan Paweł II jako pierwszy w dziejach papież beatyfikował małżeństwo, Marię i Luigiego Beltrame Quattrocchich.
Podczas wszystkich pielgrzymek Jan Paweł II przebył ponad 1,6 miliona kilometrów, co odpowiada 40-krotnemu okrążeniu Ziemi wokół równika. Do historii przeszedł zwyczaj ucałowania ziemi – jaki Jan Paweł II wprowadził do ceremonii rozpoczęcia każdej swojej pielgrzymki. Papież odbył 102 pielgrzymki zagraniczne, podczas których odwiedził 135 krajów, oraz 142 podróże na terenie Włoch, podczas których wygłosił 898 przemówień. Do Polski pielgrzymował 8 razy – w latach 1979, 1983, 1987, 1991, 1995, 1997, 1999 oraz w 2002 roku. Z 334 istniejących rzymskich parafii odwiedził 301. Jego celem było dotarcie do wszystkich parafii, zabrakło niewiele.
Polski papież apostoł napisał: 14 encyklik, 14 adhortacji, 11 konstytucji oraz 43 listy apostolskie. Powyższe dane statystyczne nie oddają jednak nawet skrawka ogromnego dziedzictwa nauczania i pontyfikatu pierwszego w dziejach Kościoła papieża Polaka.
Jan Paweł II odszedł „do domu Ojca” 2 kwietnia 2005 roku, o godz. 21.37, po zakończeniu Apelu Jasnogórskiego, w pierwszą sobotę miesiąca i wigilię Święta Miłosierdzia Bożego, które sam ustanowił. Pogrzeb Jana Pawła II odbył się w piątek, 8 kwietnia 2005 roku. Uczestniczyło w nim na placu św. Piotra i w całym Rzymie ok. 300 tys. wiernych oraz 200 prezydentów i premierów, a także przedstawiciele wszystkich wyznań świata, w tym duchowni islamscy i żydowscy. 3 maja 2005 roku papież Benedykt XVI zezwolił na natychmiastowe rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła II, udzielając dyspensy od konieczności zachowania pięcioletniego okresu od śmierci kandydata, jaki jest wymagany przez prawo kanoniczne. Kanonizacji papieża Polaka w Rzymie dokonał papież Franciszek, w niedzielę Bożego Miłosierdzia, 27 kwietnia 2014 roku.
Jan Paweł II podczas spotkania z wiernymi w Rzymie (21.07.1990). Fot. autor nieznany
na miniaturze: Pielgrzymka Jana Pawła II do USA (4.10.1979). Fot. Thomas J. O’Halloran/USN WR COLL
Zdjęcia dzięki uprzejmości: https://www.centrumjp2.pl/zdjecia/ domena publiczna
